- افزایش میزان قند در خون اصطلاحاً دیابت نامیده می شود. این بیماری انواع مختلفی دارد ولی به طور عمده به دیابت نوع 1 ، دیابت نوع 2 و دیابت بارداری تقسیم می شود.
- مصرف زیاد غذاهای چرب، انواع فست فودها (مثل پیتزا، ساندویچ و ...) و کم تحرکی سبب چاقی می شود و در این حالت خطر ابتلا به دیابت نوع 2 زیاد می شود.
3. مهمترین عوامل خطر ابتلا به دیابت نوع 2 عبارتند از: سابقه خانوادگی دیابت در بستگان درجه یک، چاقی و اضافه وزن، بی تحرکی یا کمتحرکی، چربی و فشار خون بالا.
4. ورزش یا تحرک جسمی و تغذیه مناسب (مصرف میوه و سبزیجات بیشتر، پروتئین کافی و مصرف قند و چربی کمتر) بهترین و کم هزینه ترین راه پیشگیری از دیابت و بسیاری از بیماری های غیرواگیر دیگر است.
5. دیابت و عوارض وابسته به آن قابل پیشگیری هستند.
6. دیابت بیماری خاموش: نیمی از مبتلایان به دیابت از بیماری خود بی خبرند.
7. چاقی و کمتحرکی مهمترین عامل ابتلا به دیابت است.
- چاقی روز افزون کودکان و نوجوانان در سالهای اخیر، بروز دیابت نوع2 را در بین آنها افزایش داده است. نشستن بیش از حد جلوی تلویزیون و کامپیوتر تا حد زیادی در افزایش چاقی و ابتلا به دیابت نوع2 در سنین پائین موثر است.
- اضافه وزن و چاقی، سابقه خانوادگی دیابت، چربی و یا فشار خون بالا مهمترین عوامل خطر ابتلا به دیابت هستند.
- خانمهای باردار درمعرض خطر ابتلا به دیابت بارداری هستند و در اولین ویزیت بارداری توسط پزشک باید مورد بررسی قرار گیرند.
- از هر 10 نفر بیمار مبتلا به دیابت نوع 2 معمولاً 8 نفر آنها چاق هستند یا اضافه وزن دارند. فرد مبتلا به دیابت بایـد همیشه وزن خـود را در حـد طبیعی نگهدارد.
- بیش از 90 درصد افراد دیابتی به دیابت نوع دو مبتلا هستند و اغلب نیمی از آنها از بیماری خود بی اطلاع هستند.
- علائم بیماری در دیابت نوع 2، روندی بطئی دارد و اغلب هیچ علامتی در دیابت نوع دو دیده نمیشود. ممکن است سالهای زیادی از ابتلا به بیماری بگذرد ولی این علائم دیده نشوند و بیماران از ابتلا به دیابت نوع 2 بی خبر بمانند.
- شایعترین علامت دیابت نوع 2 بی علامتی است!
کنترل دیابت :
1. تغییر شیوه زندگی با تغذیه صحیح و فعالیت جسمانی مستمر، مراقبت های مناسب بهداشتی و افزایش آگاهی و دانش در زمینه دیابت، به خصوص در افراد پیش دیابتی مهمترین اصول پیشگیری از دیابت نوع2 هستند.
2. آموزش و آگاهی از بیماری دیابت و عوارض ناشی از آن، تغذیه مناسب، ورزش و فعالیت های جسمانی مستمر مهمترین اصول مراقبت و درمان بیماران مبتلا به دیابت هستند.
3. اصول درمان دیابت عبارت است از: رژیم غذایی و محدودکردن انرژی (کالری) دریافتی، فعالیت بدنی و ورزش دائمی و منظم، استفاده از داروهای کاهندهی قند خون و پایش دائمی مقدار قند خون (خودمراقبتی).
4. افراد مبتلا به دیابت که هر نوع دخانیات (سیگار، پیپ، چپق، قلیان و جویدن توتون) مصرف میکنند، باید برای ترک دخانیات تشویق شوند.
5. افزایش تعداد وعدههای غذایی و کاهش حجم هر وعده، سبب کنترل بهتر قند خون میشود.
6. صبحانه، از اجزاء اصلی برنامه غذایی روزانه و عاملی مهم در کنترل قند خون مبتلایان به دیابت است.
7. افزایش دریافت فیبر از طریق مصرف سبزیهای تازه، به کنترل بهتر قند خون بیماران دیابتی کمک میکند.